Sinh ra trong cuộc đời, khi trưởng thành ai cũng mong mình sẽ có được một công việc tốt, nguồn thu nhập ổn định để lo cho bản thân và gia đình. Thế nhưng cuộc đời vẫn có những sự sắp xếp “cơ duyên” cho người ta những cái nghề mà đôi khi chính họ cũng không hiểu được “tại sao họ lại đủ mạnh mẽ để làm được việc ấy”. Tại xứ Duồng xưa, nay là xã Chí Công - huyện Tuy Phong chúng tôi được gặp gỡ nhiều thế hệ phụ nữ đã gắn bó với nghề “dâng quan” nhiều chục năm nay, công việc chẳng có bất kể khoản thu nhập nào nhưng lạ thay các chị vẫn vui vẻ cùng hội chị em làm việc nghĩa cho đời dù cuộc sống của đa phần các chị đều rất khó khăn.

          Thăm gia đình chị Trần Thị Ngọc Hương tại thôn Hà Thủy 1- xã Chí Công được giới thiệu là trưởng phách đội dâng quan của thôn. Qua tìm hiểu được biết so với các chị em khác trong đội nhà chị Hương có phần tươm tất hơn, chị cho biết nhà chị có được chiếc ghe gắn máy nên chồng và 3 con trai cùng nhau bám biển, cuộc sống lúc trước khá ổn định, tuy nhiên vài năm trở lại đây nghề biển khó dần do ngư trường và thời tiết không thuận lợi nên kinh tế gia đình có phần bấp bênh. Hằng ngày, ngoài công việc nội trợ, chị Hương phải xuống bãi bán cá, chạy chợ phụ thêm sinh hoạt cho gia đình. Thế nhưng khi nghe người quản lý Hội từ thiện thông báo có đám tang trong thôn cần đội tẩm liệm và dâng quan đến giúp thì chị liền gác việc gia đình cầm phách tập hợp chị em.

          Hội từ thiện thôn Hà Thủy 1 hiện có 38 thành viên, trong đó hơn 2/3 là thành viên của Đội dâng quan nữ, người lớn tuổi nhất cũng đã hơn 60. Chị Lê Thị Nhường - 32 tuổi thành viên trẻ nhất đội cho biết dù có con nhỏ nhưng vì quý tấm lòng của các cô, các chị đi trước dù đa phần gia đình ai cũng chật vật, bình thường thì làm đủ nghề nhưng khi có đám là các chị bỏ hết việc tập trung nhau, nhiều khi gặp những đám dưới trời mưa gió, lạnh lẽo vất vả nhưng các chị vẫn đi phục vụ cho xóm làng đến nơi đến chốn. Vì thế chị cũng mạnh dạn sắp xếp việc riêng tham gia giúp đưa những người quá cố đến nơi an nghĩ cuối cùng.

          Theo ông Đỗ Hải - Trưởng ban quản lý Hội từ thiện thôn Hà Thủy 1- xã Chí Công là người lớn tuổi có uy tín tại địa phương trong công tác từ thiện xã hội kể về gốc tích của những đội “nữ dâng quan”. Vốn dĩ trước kia nam giới trong làng cũng đảm nhận việc này nhưng sau đó những chuyến biển dài ngày hoặc những hôm dầm mình lặn lâu dưới nước khiến đàn ông trong làng mệt mỏi không đủ sức làm đám cho bà con, nhiều đám ra đi đột ngột không kịp huy động đủ lực giúp lo hậu sự. Thế là những vị trưởng bối trong làng bàn tính rồi vận động những chị em phụ nữ thường xuyên ở nhà nội trợ hoặc làm những việc trên bờ như cậy sò, bán cá… chị nào có tâm, có nghĩa thì tham gia giúp gia đình, xóm làng gánh vác cùng đàn ông làm việc nghĩa; vậy mà chẳng ai bảo ai rất nhiều chị em trong làng đã đồng lòng xin gia nhập các hội từ thiện trở thành nữ dâng quan bởi với các chị nghĩa tử là nghĩa tận chẳng việc gì mà phải nề hà, phân bua so tính thiệt hơn.

          Trên địa bàn xã Chí Công hiện có 5 đội nữ dâng quan, mỗi đội trung bình có từ 30-40 thành viên đủ lứa tuổi, trong đó đội dâng quan của Hội Phước Nghĩa miếu Hùng Vương là đội ra đời sớm nhất khoảng sau năm 1975. Ngoài giúp an táng bà con tại địa phương, các đội vẫn thường xuyên giúp đỡ nhân dân ở những địa phương khác khi được gia đình có người mất nhờ đến. Ông Trương Văn Thanh- nguyên Phó Chủ tịch UBND xã Chí Công cho biết: Bà con trong xã ai cũng trân quý việc làm của các chị, những khi có nhà tài trợ ủng hộ quà, địa phương cũng rất quan tâm gửi tặng mỗi chị một phần nhằm san sẻ phần nào khó khăn. Qua trao đổi, các chị nữ dâng quan mong muốn địa phương hoặc mạnh thường quân quan tâm cho các chị tấm thẻ bảo hiểm y tế để phòng thân những lúc ốm đau hay không may gặp phải những tai nạn trong lúc đưa tang mà những sự cố đó cũng đã từng xảy ra với các chị, mong muốn của các chị đã được địa phương ghi nhận.

          Dù là do hoàn cảnh hay đặc thù tập quán địa phương, thoáng chút bóng dáng cam chịu như đặc tính cố hữu của người phụ nữ khi biết về gốc tích nghiệp làm nghề của các chị. Song, trên tất cả hình ảnh, tinh thần sẵn sàng nhận làm những việc “khác người” của các chị em phụ nữ trong những đội dâng quan có 1 không 2 tại xã Chí Công thật đáng trân quý, đầy nghĩa tình rất cần nhận được nhiều hơn sự tôn trọng, quan tâm, san sẻ của địa phương và cộng đồng xã hội để các chị vững lòng, mạnh sức tiếp tục làm việc nghĩa giúp đời.

                                                                                                                                                                   Hải Thạch